سیاه زخم در دام زنده

گوسفند زنده | دام زنده | لایو شیپ : سیاه زخم در دام زنده یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که در اثر باکتری اسپور شکل دهنده باسیلوس آنتراسیس ایجاد می شود. سیاه زخم معمولا در گیاهخواران وحشی و اهلی (به عنوان مثال گاو، گوسفند، بز ، شتر) دیده می شود اما در افرادی که در معرض بافت حیوانات آلوده، محصولات حیوانی آلوده هستند، نیز دیده می شود.

بسته به مسیر عفونت، عوامل میزبان و عوامل خاص فشار، سیاه زخم می تواند چندین نمایش بالینی مختلف داشته باشد. در گیاهخواران، سیاه زخم معمولا به عنوان یک سپتی سمی حاد با میزان کشندگی بالا ظاهر می شود که غالبا همراه با لنفادنیت هموراژیک است. در سگ، انسان، اسب و خوک، این حالت معمولا کمتر حاد است، اگرچه هنوز هم کشنده است.

سیاه زخم می توانند برای سال ها در خاک زنده بمانند. در طول این مدت، آنها منبع بالقوه عفونی برای چرای دام هستند. در همین راستا دام، ممکن است هنگام چرا مقدار کافی از این هاگ ها را از خاک بلعند و آلوده شوند.

مگس هایی نیز علاوه در انتقال مستقیم، می توانند اسپورهای B anthracis را از یک حیوان به حیوان دیگر انتقال دهند. خوراک آلوده یا سایر حیوانات آلوده و همچنین یونجه گل آلود با خاک آلوده، می تواند منبع عفونت برای دام ها باشد.

سیاه زخم یک بیماری باکتریایی

سیاه زخم یک بیماری باکتریایی حیوانات است که بیشتر در گاو، گوسفند و بز دیده می شود. سیاه زخم معمولا از طریق خوراک و آب آلوده به هاگ منتقل می شود که می تواند سال ها در خاک ماندگار شود.

نشانه اصلی سیاه زخم در چرای دام زنده مرگ ناگهانی است که غالبا با ترشحات خونی همراه است. انسان ها نیز می تواند تحت تأثیر سیاه زخم قرار گیرند که معمولا در هنگام دست زدن به لاشه های آلوده به عفونت سیاه زخم مبتلا می شود، اما در صورت بلع یا استنشاق باکتری، سیاه زخم برای انسان هم می تواند کشنده باشد.

علت بروز سیاه زخم در دام زنده

سیاه زخم توسط باکتری Bacillus anthracis ایجاد می شود، اسپورها می توانند تا ۵۰ سال و در استخوان های حیواناتی که بر اثر سیاه زخم مرده اند، در خاک زنده بمانند. شیوع این بیماری اغلب به دنبال آشفتگی خاک یا رویدادهای مهم جوی مانند باران شدید یا خشکسالی طولانی مدت، اتفاق می افتد.

علائم بروز و تشخیص سیاه زخم
• افت ناگهانی تولید شیر
• شیر یا ادرار قرمز رنگ
• ضعفی که به سرعت بدتر می شود
• مرگ ناگهانی
• ترشحات خونی از دهان، بینی یا مقعد حیوانات مرده
• قولنج و یا اسهال در اسب ها
• تورم گلو همراه با خواب آلودگی در خوک ها و سگ ها.

به طور معمول، دوره نهفتگی سیاه زخم ۳-۷ روز است (دامنه ۱−۱۴ روز). دوره بالینی از حاد تا مزمن است. شکل حاد (معمول در گاو و گوسفند) با شروع ناگهانی و سیر سریع کشنده مشخص می شود. تنگی نفس، لرزش، فروپاشی، چند حرکت تشنجی و مرگ ممکن است در گاوها، گوسفندان یا بزها اتفاق بیفتد که فقط شواهد مختصری از این بیماری وجود دارد.

سیاه زخم گاو و گوسفند

در سیاه زخم گاو و گوسفند، یک تب ناگهانی و یک دوره هیجان وجود دارد که به دنبال آن افسردگی، ناراحتی تنفسی یا قلبی، گیجی، تشنج و مرگ است. اغلب اوقات، روند بیماری به قدری سریع است که بیماری مشاهده نمی شود و دام مرده پیدا می شوند.

دمای بدن ممکن است به ۱۰۷ درجه فارنهایت (۴۱٫۵ درجه سانتیگراد) برسد، نشخوار متوقف شود، تولید شیر به طور مادی کاهش یابد و حیوانات باردار سقط شوند. ممکن است از منافذ طبیعی بدن ترشحات خونی وجود داشته باشد.

برخی از عفونت ها می تواند کاملا گسترده باشد. مناطقی که بیشتر درگیر می شوند، گردن، سینه و شانه ها هستند.

در صورت مشکوک شدن به سیاه زخم و مشاهده علائم ذکر شده در دام سریعا با دامپزشک خود تماس بگیرید.

دامپزشکان می توانند از طریق یک آزمایش سریع تشخیصی برای سیاه زخم انجام دهند که تشخیص آن را قبل از منجر شدن به مرگ انجام دهند. این آزمایش هنوز به نمونه خون نیاز دارد، روشی که باید با محافظت های مناسب انجام شود.

مدیریت سیاه زخم و نحوه درمان

در دام ها، سیاه زخم باید از سایر بیماری هایی که باعث مرگ ناگهانی می شود، متفاوت باشد. در گاو و گوسفند، عفونت های کلستریدیال، نفخ و یا هر علت مرگ ناگهانی ممکن است با سیاه زخم اشتباه شود.

درمان سیاه زخم به ندرت امکان پذیر است زیرا حیوانات مبتلا به سرعت می میرند. با این حال، دوزهای بالای پنی سیلین که توسط دامپزشک تجویز می شود ممکن است در موارد اولیه موثر باشد. واکسیناسیون علیه سیاه زخم با محافظت کامل که حدود ۱۰-۱۴ روز طول می کشد تا بعد از تجویز ایجاد شود، بسیار موثر است.

درمان، کنترل و پیشگیری سیاه زخم

سیاه زخم از طریق برنامه های واکسیناسیون، تشخیص و گزارش سریع، قرنطینه، درمان دام های بدون علامت و سوزاندن یا دفن موارد مشکوک و تایید شده کنترل می شود.

در دام زنده، سیاه زخم را می توان تا حد زیادی با واکسیناسیون سالانه همه حیوانات چرا در منطقه بومی و با استفاده از اقدامات محتاطانه کنترل کرد، واکسیناسیون باید حداقل ۲–۴ هفته قبل از فصلی که احتمال شیوع آن وجود دارد انجام شود.

از آنجا که این یک واکسن زنده است، نباید در طی ۱ هفته واکسیناسیون آنتی بیوتیک تجویز شود. قبل از واکسیناسیون گاوهای شیری در طی شیوع، کلیه مراحل مورد نیاز قوانین محلی باید بررسی و دنبال شود.

درمان زود هنگام و اجرای شدید یک برنامه پیشگیرانه برای کاهش تلفات دام، ضروری است. دام های در معرض خطر باید بلافاصله با یک آنتی بیوتیک طولانی مدت تحت درمان قرار گیرند تا تمام عفونت های احتمالی نهفته متوقف شود.

به دنبال آن واکسیناسیون ۱۰ روز پس از درمان با آنتی بیوتیک انجام می شود. هر حیوانی که پس از درمان اولیه و یا واکسیناسیون بیمار شود، باید فورا معالجه شود و یک ماه بعد واکسینه شود.

حیوانات باید به مراتع دیگری دور از جایی که اجساد در آن دفن شده اند و هر گونه آلودگی احتمالی خاک منتقل شوند. خوراک آلوده مشکوک باید فورا حذف شود. دام های اهلی در صورت درمان در مراحل اولیه بیماری به خوبی به پنی سیلین پاسخ می دهند.

اقدامات لازم پس از مرگ دام

برای به حداقل رساندن شیوع اسپورهای عفونی، دور ریختن صحیح لاشه های مبتلا به سیاه زخم امری حیاتی است. تشکیل اسپور فقط در خارج از لاشه اتفاق می افتد بنابراین حیواناتی که در اثر بیماری می میرند یا باید سوخته یا سالم دفن شوند. در این زمینه نیز بهتر است با دامپزشک خود مشورت کنید تا اقدامات لازم را به دقت انجام دهید.