روش های کنه زدایی گوسفندان

کنه زدایی گوسفندان یکی از عوامل موثر برای مراقبت از دام در برابر انواع بیماری شایع انگلی می باشد. این نوع انگل اگر به روش های موثر ریشه کن نشوند مشکلات زیادی را برای دامداران ایجاد خواهد کرد. این مشکلات شامل بیمار شدن و تلف شدن دام ها و همچنین آلوده شدن و بروز انواع بیماری در افرادی خواهد شد که با گوسفندان در تماس هستند.

اقدامات موثر برای کنه زدایی گوسفندان

قبل از انتخاب روشی مناسب برای کنه زدایی گوسفندان ابتدا باید نحوه آلودگی و شدت آن را مشخص کرد. روش های موثر برای این کار به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام خواهند گرفت. در روش اول به صورت مستقیم می توان کنه ها را از روی بدن دام از بین برد. روش دوم هم شامل ایجاد اختلال در محیط زندگی کنه ها می باشد که باعث از بین رفتن آن ها خواهد شد. دامداران می توانند اقدامات موثری در جهت از بین بردن کنه ها انجام دهند. این اقدامات عبارتند از:

۱: دور کردن زباله ها از محل زندگی گوسفندان
۲: تمیز کردن روزانه محل نگهداری دام ها
۳: ساختن اصطبل و طویله مناسب و قابل شست و شو
۴: ضد عفونی کردن طویله و اصطبل با استفاده از مواد شیمیایی
۵: ضد عفونی کردن دام ها به روش های مختلف
۶: مقاوم کردن دام ها با استفاده از تغذیه مناسب
۷: واکسیناسیون به موقع گوسفندان
۸: سوزاندن علف های هرز که ممکن است محل تجمع کنه باشند.
۹: پر کردن باتلاق ها و شخم زدن مراتع برای از بین بردن محل تجمع کنه ها
۱۰: تقسیم بندی و نگهداری صحیح از مراتع و علوفه مورد استفاده دام ها
۱۱: جلوگیری از چرای دام ها در مراتع آلوده به کنه

راه های موثر برای کنه زدایی دام زنده

کنه زدایی گوسفندان یکی از مهم ترین راه های مراقبت از این حیوان اهلی و مفید است. کنه جزء انگل های خارجی به شمار می آید که در خارج از بدن گوسفند و بر روی پوست و محیط زندگی این نوع دام زندگی می کند. هرچند واکسن های متعددی برای مبارزه و از بین بردن انگل های درونی دام ها اختراع شده اند اما تا به امروز واکسنی موثر و مفید برای رهایی از دست انگل های خارجی بخصوص کنه در دسترس نمی باشد. به همین دلیل برای از بین بردن این نوع انگل به دو روش باید عمل کرد که عبارتند از:

۱: روش فیزیکی

این روش شامل برداشتن مستقیم کنه از روی بدن گوسفند می شود. هر چند استفاده از این روش تا حد زیادی به خلاص شدن دام از شر کنه کمک می کند اما در سطوح وسیع این اقدام امکان پذیر نمی باشد.

۲: مبارزه بیولوژیکی

این روش شامل استفاده از عوامل زنده برای از بین بردن کنه ها می شود. عواملی مانند قارچ ها و گیاهان و حتی نوعی ماهی به نام گامبوزیا که همگی به طور مستقیم باعث از بین رفتن کنه خواهند شد. روش دیگر بیولوژیکی، استفاده از مواد شیمیایی خاص مانند رادیواکتیو است که برای عقیم کردن انواع انگل ها بخصوص کنه مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

در این روش تعداد زیادی کنه را در یک مکان به دام خواهند انداخت سپس آن ها را در معرض تابش اشعه قرار خواهند داد و بعد از رهایی و جفت گیری کنه ها قادر به تولید مثل نخواهند بود بنابراین ریشه کنی کنه از اساس صورت خواهد گرفت. روش دیگر بیولوژیکی شامل اصلاح دامی می باشد. برای این کار باید دام های اصیل را با دام های مقاوم بومی آمیزش داد تا باعث قدرت و مقاومت دام ها در برابر این نوع انگل ها شوند.

۳: مبارزه شیمیایی

این روش شامل استفاده مکرر از مواد شیمیایی مناسب بر روی سطح بدن گوسفندان و همچنین خوراندن آن به دام و سم پاشی محل نگهداری آن ها می شود.

متداول ترین راه های کنه زدایی گوسفندان

رایج ترین و متداول ترین راه های کنه زدایی گوسفندان عبارتند از:

۱: حمام کردن مکرر گوسفندان: نه تنها گوسفندان بلکه تمام دام های دیگر که در یک اصطبل نگهداری می شوند باید در فواصل معین مورد استحمام قرار بگیرند. حمام دادن مکرر با استفاده از آب و سم مناسب بهترین راه برای ریشه کنی کنه ها است. برای این کار ابتدا باید حوضی نسبتا بزرگ را آماده کرد و آن را با آب و سم مناسب پر کرد و دام ها را یکی یکی در آن حمام داد.

۲: قرنطینه: گوسفندانی که کنه زدایی شده اند باید در یک مکان تمیز و سم پاشی شده نگهداری شوند و تمام موارد بهداشتی را رعایت نمود تا کنه به طور کامل از روی بدن این دام ها ریشه کن شود.

انواع سم شیمیایی برای دفع این بیماری

درحال حاضر سم های مختلفی برای کنه زدایی گوسفندان در بازار یافت می شود که در ترکیبات هر کدام از آن ها نوعی ماده به کار رفته است. این سم ها عبارتند از:

۱: سمومی که از مواد معدنی در آن ها استفاده شده است مانند آرسنیک و گوگرد.

۲: سمومی که در ترکیبات آن ها مواد آلی وجود دارد مانند کلر و فسفر

۳: سمومی که مواد صنعتی در ترکیبات آن ها به کار رفته اند مانند پایروتیروئیدها

۴: سمومی که از مواد گیاهی در ترکیبات آن ها استفاده شده است مانند نیکوتین

۵: سمومی که منشا قارچی دارند مانند ایورمکتین

۶: سمومی که منشا آن ها از هورمون هایی مانند متوپرون است

روش های استعمال سم برای از بین بردن کنه دام

برای کنه زدایی گوسفندان سم ها را می توان با توجه به نوع و نحوه مصرف آن مورد استفاده قرار داد. روش های متنوع استفاده از سموم عبارتند از:

۱: استفاده از سم بر روی بدن گوسفند. (حمام دادن، گرد پاشی، سم پاشی)
۲: استفاده از سم در داخل بدن گوسفند. (خاراندن، تزریق)
۳: سمپاشی محیط نگهداری گوسفند

روش های جدید برای کنه زدایی دام زنده

۱: روش های سم پاشی دستی و یا با استفاده از دستگاه و اسپری کردن

۲: دوش و اسپری ثابت دام ها. در این نوع سمپاشی، گوسفندان را از راه رویی که سم به صورت فشار قوی و به شکل دوش بر روی بدن آن ها اسپری می شود عبور می دهند.

۳: اسپری کردن سم به داخل پشم: این روش معمولا برای گوسفندانی که دارای پشمی متراکم هستند مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش از یک وسیله شانه مانند که از دندانه های آن سم خارج می شود استفاده می کنند. این شانه را در داخل پشم گوسفند قرار داده و آهسته از قسمت طولی بدن گوسفند شروع به شانه زنی و سم پاشی پشم می نمایند. در کشورهایی مانند استرالیا از مدل اتوماتیک این دستگاه استفاده می شود.برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه دام زنده با کارشناسان گوسفند زنده پیام در ارتباط باشید.